Floris van der Putt

Floris Edmond Marie, geboren 25 Maart
1921, te Eindhoven is een Engelandvaarder.


Floris van der Putt


Floris is de oudste zoon van de Eindhovense advocaat Mr. J. J. A. van der Putt (1892-1966). Zijn vader was actief betrokken bij opvang Joodse jongeren in het Dommelhuis in 1939. Begin 1940 een van de oprichters van Eindhovense afdeling Nederlandsche Unie en later gegijzeld door de Duitsers. Na de oorlog stond hij als advocaat oorlogsmisdadigers bij.

Floris heeft zes broers en twee zusters. Zijn moeder is in 1943 overleden, zijn vader was in 1936 (?) opnieuw getrouwd.

Het gezin woont in een ruime villa aan de Merellaan 16 in Eindhoven.

Floris en zijn broer Ignace maken deel uit van de Geheime Dienst Nederland (GDN)

Eindhoven
Merellaan 16





De Geheime Dienst Nederland (GDN) 

De Geheime Dienst Nederland (GDN) was een inlichtingendienst tijdens de Tweede Wereldoorlog met  zo'n 1000 tot 1200 medewerkers die militaire, politieke en economische gegevens verzamelen. 
De GDN kwam voort uit de niet gearresteerde leden van de verzetsgroep Albert. De groep Albert was een inlichtingennetwerk van de Ordedienst. Dit netwerk werd op 20 juli 1943 grotendeels opgerold door toedoen van de V-Mann Anton van der Waals. Verzetsman Joep Iansen (Met hoofdletter i,  vaak geschreven met een J, functienaam MAX) wist met enkele collega illegalen aan arrestatie te ontkomen en begon meteen met het opzetten van een nieuwe inlichtingendienst. Begin oktober 1943 gaf Iansen zijn inlichtingendienst de naam Geheime Dienst Nederland. Joep Iansen is een neef van Floris en Ignace van der Putt.

Bureauhouder Kievitlaan Eindhoven

De Jhr H. den Beer Poortugael, alias “urbaan” bureauhouder Eindhoven, periode maart 1944 tot bevrijding sep. 1994. Hij was de zoon van Jonkheer D. J. H. N. den Beer Poortugael voor de oorlog kolonel marechaussee in Eindhoven, uitgeweken naar Engeland.
In Limburg was Emile Maria Johannes Beukers (9-1-1907) uit Gestel Bureauhouder van de GDN in Limburg, van nov. 1943 tot sept. 1944

Bureauhouder Zeeuws Vlaanderen

Ignace van der Putt en Floris van der Putt zijn actief in Zeeuws Vlaanderen. Ignace vertrekt eind 1943 uit Nederland. Floris is actief van juli 1943 tot april 1994. Dan vertrekt  hij samen met zijn neef Joep Iansen om de weg naar Engeland te verkennen.

Van Max voor Karel

Rapport G.D.N. uit Zeeuws-Vlaanderen

maart 1944

Berichten over dat Oostende en de Belgische kunst een bruggenhoofd te maken voor de Duitse verdediging,

20.000 inwoners van Oostende krijgen een evacuatiebevel.

Troepenbewegingen worden gemeld en waar een munitiedepot is gevestigd.

 

Floris vertelt bij zijn aankomst in Engeland: "Toen de oorlog in 1940 uitbrak, was ik in Krefeld (Duitsland) op de Hogere Textielschool en ik ben daar tot februari 1942 gebleven. Toen mijn oproepkaart bij mijn ouders was aangekomen om mij te laten inschrijven op het arbeidsbureau voor uitzending naar Duitsland. Ik ben toen direct ondergedoken in Zeeuws-Vlaanderen bij de familie A. van Waes te IJzendijke. [Postuum ontving A. van Waes in 1984 het verzetsherdenkingskruis], daar ik toen reeds in contact stond met de illegale beweging. Ik heb ondergedoken gezeten en ben actief in het inlichtingenwerk geweest tot Kerstmis 1943."

Floris en zijn broer Ignace zijn aanvankelijk in Zeeuws-Vlaanderen bezig met contacten en inlichtingen aan het verzamelen. In opdracht van het Centraal Bureau van de GDN, is later het werkgebied uitgebreid met Zuid-Beveland. In de beginperiode was het bureau korte tijd in de omgeving van Breskens gevestigd. Daarna, al naargelang de omstandigheden dit noodzakelijk maakten, verhuisde het bureau naar IJzendijke, Biervliet en Drie Gezustersdijk. Het schaduwarchief was ondergebracht bij de paters Kapucijnen in Sluiskil.

Het bureau ontstond in de zomer van 1943. Joep Iansen (codenaam Max) verzocht toen aan zijn neven Floris en Ignace om het rayon Zeeuws-Vlaanderen te gaan bewerken voor de toen nog bestaande Groep Albert / Dienst Wim. Dit gebied was voor de Duitsers in verband met de verdediging van de Scheldemond van groot strategisch belang. Het kustgebied was grotendeels tot spergebied verklaard, waarin allerlei verdedigingswerken waren aangelegd.

Floris en zijn broer Ignace wierven in Zeeuws-Vlaanderen een aantal medewerkers en bouwden hun netwerk systematisch uit, totdat in alle uit militair oogpunt belangrijke gemeenten een of meer waarnemers aanwezig waren. Zij rapporteren wekelijks over aanwezige en doortrekkende Duitse troepen, aanleg van versterkingen, scheepvaart op de Schelde en het Kanaal van Terneuzen naar Gent, militaire telefoonlijnen, enz. Daarmede werd een up-to-date overzicht van de Duitse activiteiten in dit gebied verkregen. Het werk op Zuid-Beveland vorderde minder goed, gescheiden als het was door de brede Schelde, waarvan de overgangen bij Breskens en Perkpolder scherp gecontroleerd werden. Met enige moeite vond de opvolger van Floris in Rilland Bath een medewerker, die overigens over goede contacten beschikte.

De verbindingen van Floris en opvolger liepen via Piet in Biervliet, waar de berichten opgehaald werden door de koerierster mevrouw E. E. Maes-Wille, met de schuilnaam Peta. Zij bracht ze per fiets, boot of trein naar F.M. Beukers (Walter ) in Rotterdam. Soms reisde ze met medeneming van de berichten van Rotterdam door naar Amsterdam. Onderweg nam zij nog berichten in ontvangst van diverse andere koeriersters met de schuilnamen, "Yla" in Middelburg, "Hixta" in Bergen op Zoom, "Frederika" in Roosendaal en "Louise" in Dordrecht. Hierbij fungeerde zij dus als route-koerierster. Tevens was zij een vitale schakel in de informatievoorziening tussen het Zuidwesten, Brussel en Londen.

Floris en zijn opvolger en ook Peta hadden contact met de Belgische inlichtingengroep VN-P in het aangrenzende Meetjesland. De VN-F was het Vlaams-Nederlandse onderdeel van de grote inlichtingengroep Luc-Marc, die goede verbindingen had met de Veiligheid van de Staat in Londen, waaronder alle Belgische civiele verzetsgroepen vielen.

Gevangen

Ignace van der Putt (15 september 1923 - 6 oktober 2004) is door het Centraal Bureau gevraagd om de weg naar Londen, via België, Frankrijk en Spanje te verkennen. Helaas werd hij bij het illegaal overschrijden, november 1943 van de demarcatielijn in Zuid-Frankrijk gearresteerd door "Sipo-SD BdS" (Gestapo) Paris.
Na verhoren en veroordeling kwam hij, 29-1-1944 in het concentratiekamp  Buchenwald terecht met gevangennummer 44140. Hierna dwangarbeid in Mittelbau-Dora. Hieruit is hij na de oorlog ziek en verzwakt teruggekeerd naar Eindhoven.
Hij overlijd op 81 jarige leeftijd in Frankrijk waar hij dan woont. 

Omdat er geen brieven meer ontvangen werden van Ignace en men het ernstigste vermoedde, is  Floris en  J.M.W.C. (Joep)  Iansen (op dat moment leider van de GDN) met Kerst 1943 zelf op weg naar Spanje gegaan, om de route te verkennen. Het plan was om vanuit Zeeuws-Vlaanderen via België (Eeklo, Gent, Moeskroen), Frankrijk (Lille, Parijs, Toulouse, Foix, Saint-Girons) en Spanje (Alós d'Isil, Lerida, Madrid) een regelmatige koeriersdienst op Engeland in te richten. Dit gebeurde in opdracht van dr. J.M. Somer, hoofd van het Bureau Inlichtingen te Londen. Somer en Iansen waren klasgenoten
Door arrestatie en langdurige gevangenschap van Joep Iansen en Floris in Spanje is dit niet gelukt. Tot Saint-Girons had deze lijn wel kunnen werken, want vandaar kwamen enkele brieven, die door Koerierster Peta (mevrouw E. E. Maes-Wille) in België werden opgehaald.

Een te lange reis 

Floris schrijft over deze tocht: "Deze opdracht is grotendeels mislukt door tegenwerking van de Spaanse autoriteiten. Op 25 december 1943 hebben wij Nederland verlaten in het bezit van valse papieren en bij IJzendijke de Belgische grens overgestoken weer toen we dezelfde dag te Moeskroen (België) aankwamen. Daar zijn wij gebleven tot 12 januari 1944 daar wij daar van de Belgische ondergrondse beweging Franse papieren zouden krijgen. Op 12 januari 1944 hebben wij van Doctor de Vos deze papieren gekregen en mijn toen meteen doorgereisd naar het Franse Mazamet waar wij op 13 januari 1944 zijn aangekomen en meteen verder zijn gegaan naar Saint-Girons waar wij 17 januari 1944 aankwamen."  

"Op 24 januari 1944 hebben wij getracht om de Pyreneeën over te komen, dit is echter wegens grote sneeuwval niet mogen lukken en zijn dan ook maar een week later naar Saint-Girons teruggekeerd, waar wij gebleven zijn tot 8 april 1944. Daarna ben ik weer vertrokken en ben op 9 april 1944 goed op Spaanse grondgebied aangekomen namelijk te Alòs, waar wij na enkele dagen door de Spaanse Politie werden doorgezonden naar Lleida, bij aankomst aldaar werden wij meteen voor twee maanden in de gevangenis gestopt. Op 1 juni 1944 zijn wij uit Lleida vertrokken en in Barcelona aangekomen. In Barcelona kregen wij weer 2 maanden arrest. Op 2 augustus 1944 zijn wij vertrokken naar Saragossa [momenteel Zaragoza] en bij aankomst aldaar tot 15 augustus 1944 in de gevangenis gestopt."

"Van Saragossa zijn wij op 15 augustus 1944 vertrokken naar Miranda de Ebro waar wij weer tot 31 augustus 1944 opgesloten hebben gezeten. Op 31 augustus 1944 zijn wij uit Miranda de Ebro vertrokken met bestemming Madrid, waar wij ons bij aankomst gemeld hebben op het Nederlandse Consulaat en toen aldaar verbleven hebben tot 1 december 1944. Al deze reizen zijn per trein gemaakt, uitgezonderd de tocht over de Pyreneeën die wij te voet maakten. Op 27 december 1944 zijn wij. eindelijk met 'n Engels transportvliegtuig aldaar vertrokken en goed in Engeland aangekomen. "

De leider GDN Iansen alias "Max" was meer dan een jaar onbedoeld afwezig. Zijn opvolger Willem Schoemaker (codenaam "Miki"), die Joep Iansen nooit ontmoette, is tot leider benoemd op een verzetsoverleg in Rotterdam. Hij begon met een grondige reorganisatie van GDN. Er werd onder andere gezocht naar nieuwe kanalen om berichten naar Engeland te verzenden. Er waren toen ongeveer 38 medewerkers en ruim duizend helpers. Veel daarvan waren studenten, die (zak)geld hadden, bewegingsvrijheid, veel vrije tijd en een netwerk betrouwbare vrienden. Ze concentreren zich vooral op het verzamelen van militaire gegevens, die vaak op microfilm naar Engeland gingen. 

Intrieste vete over rol in verzet.

In 1991 begon Joep Iansen (74 jaar) een rechtszaak  tegen Willem Schoemaker (71 jaar), wie nu de leiding over de GDN had, Max of Miki? De rechter wees Willem Schoemaker (Miki) aan. Door de veel te lange reis naar Engeland is na het vertrek van Joep Iansen is eigenlijk een nieuwe organisatie ontstaan. Trouw 22-3-1991 'Intrieste vete over rol in verzet.

Na de Tweede Wereldoorlog wilde de GDN verder gaan als zelfstandige geheime dienst, hetgeen niet op prijs werd gesteld door de Centrale Veiligheidsdienst (CVD), die op zijn beurt in april 1946 was voortgekomen uit het op 23 mei 1945 opgerichte Bureau Nationale Veiligheid (BNV).
De GDN werd een object dat door de CVD weer in de gaten werd gehouden. Lees PDF bij https://www.stichtingargus.nl/bvd/in/gdn.pdf

Gedropt achter de linies

april 1945

Eerste  dropping 1945 Nederland

Floris wordt in Engeland opgeleid en ingezet bij BBO Bureau Bijzondere Opdrachten. Hij schrijft in de Schakel in 1984: "Ik ben begin 1945 in bezet gebied geparachuteerd bij Alphen a/d Rijn voor de Londense Inlichtingendienst onder de codenaam "Splash" alias Floris Palstra

Hij wordt samen met Willem Dinger en Bernardus P. J. A. Nijdam (raakt zwaargewond), in de nacht van 23 en 24 april '45 gedropt. Vanwege de Duitse capitulatie in mei 1945 was hun missie van korte duur. Hun opdracht was om in de omgeving van Amsterdam het Duitse communicatiesysteem te saboteren. Ook had het verzet dringend behoefte aan instructeurs die waren opgeleid in het gebruik van wapens en explosieven.
Bron : https://www.weggum.com/April_1945_part_2A.html

Tweede dropping Nederlands Indië 

Door Bureau Bijzondere Opdrachten is Floris van der Putt in 1945 in het voormalig Nederlands Indië ingezet. "Ik nam deel aan een geplande dropping van 40 patrouilles, elk samengesteld uit een Nederlandse officier, een Engelse officier van gelijke rang en verder waarschijnlijk twee N. C. 0. 's en waarschijnlijk nog twee Molukkers of andere KNIL manschappen. In die "missie" zaten zoals je leest Ruijsch van Dugteren, Maarten Knottenbelt, Cornelis Knulst en verder 37 min of meer beroemde verzetsmensen, of mensen als Peter Tazelaar, Garrelt van Borssum Buisman, Westerling en dergelijke bekendheden. Ik was ook in dat gezelschap natuurlijk een junior en vereerd met die spannende opdracht. Wij dachten dat je zomaar ergens in Nederlands Indië achter de linies kon worden gedropt en dat je in het ergste geval op de lokale bevolking rekenen kon, die je zou helpen, je acties steunde en minstens aan onze kant zou staan.

Bron Schakel 1996: https://deschakel.museumserver.nl/pdfs/1996-10-SCHAKEL.pdf

In 1949 naar Brazilië

Floris van der Putt, inmiddels ingenieur  vertrekt in 1949 voor tientallen jaren naar Rio de Janeiro, Brazilië, hij trouwt een Belgische vrouw. In de jaren 90 woont hij in België.

Bronnen

foto Floris bron: https://www.weggum.com/PF_CARD_van_der_PUTT.html

https://deschakel.museumserver.nl

https://www.museumengelandvaarders.nl/archief/

https://nl.wikipedia.org/wiki/Geheime_Dienst_Nederland

https://nl.wikipedia.org/wiki/Bureau_Bijzondere_Opdrachten

Boek  Geheime Dienst Nederland 

Kaartje GDN https://beeldbankwo2.nl/nl/beelden/detail/df43b104-025a-11e7-904b-d89d6717b464/media/b4c843a1-789a-fb22-b95f-773cd5ab7b34

https://collections.arolsen-archives.org/en/search/person/6888628?s=Ignace%20van%20der%20Putt&t=1759630&p=0

https://www.stichtingargus.nl/bvd/in/gdn.pdf

telegraaf Groep Harry https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110585095:mpeg21:p006

Boek: West-Zeeuws-Vlaanderen 1939-1946', deel 1: 'Inval en bezetting'  / A.B.J. Goossens Dl. 1: Inval en bezetting / met een voorwoord. door C.M. Schulten ; een een naw. door G.A.C. van Vooren, uitgave 1993, ISBN: 90-801132-1-2 (geb.)

Auteur: Anthonius Bruno Jozef Goossens (1943-?) (ISNI 0000 0000 3156 0773)
(Niet geraadpleegd) wel bespreking in 
https://krantenbankzeeland.nl/issue/stm/1993-04-07/edition/null/page/19?query=koerierster%20zeeuws%20vlaanderen

https://www.archieven.nl/mi/298/?mivast=298&mizig=0&miadt=298&miview=lst&milang=nl&misort=last_mod%7Cdesc&mizk_alle=191+Geheime+Dienst+Nederland

documenten: https://www.archieven.nl/mi/298/?mivast=298&mizig=210&miadt=298&miview=inv2&milang=nl&misort=last_mod%7C%7Casc&micode=191#inv3t5


Boek Operatie Jedburgh (niet geraadpleegd)