Jhr. Ir. Maarten Reuchlin

Jhr. Ir. Maarten Reuchlin

Jhr. Ir. Maarten Reuchlin is chemisch ingenieur en assistent-bedrijfsleider van de radiobuizenfabriek van Philips,
3-2-1911 geboren in Rotterdam en op 17-11-1944 gefusilleerd bij Venlo. Maarten woonde in de Florastraat 172 Eindhoven. 

Maarten maakt na zijn schooltijd carrière bij de Philips Gloeilampenfabriek in Eindhoven. Midden jaren dertig raakt hij betrokken bij een verkeersongeval met voor hem ernstige afloop. Met zijn linkerarm hangend uit het autoraam schampt hij een passerende vrachtwagen met aardappelen en loopt daarbij zeer zwaar letsel op. Als vervolgens koudvuur wordt geconstateerd, kan Maartens leven alleen nog gered worden door zijn hele linkerarm af te zetten. Sindsdien gaat hij verder door het leven met een kunstarm.

Willem Jonker en Maarten Reuchlin 

Kort voor de bevrijding van Eindhoven proberen de Duitsers goederen die nog van belang voor hen konden zijn, mee te nemen. In een wagon bevindt zich een forse hoeveelheid wolfraam en platina, grondstoffen die Gloeilampenfabriek Philips onder meer gebruikt voor het fabriceren van lampen. Willem Jonker en Maarten Reuchlin wisten daarvan en wilden dit verhinderen.

Willem Jan Jonker
adjunct commies NS

Willem Jan Jonker, adjunct commies NS, is 29 maart 1899 geboren in Epe en op 17-11-1944 gefusilleerd bij Venlo. Willem Jan werkte en woonde in de Edelweisstraat 108 Eindhoven.
Zijn naam staat vermeld op het Monument voor gevallen Spoorwegpersoneel in de Stationstunnel te Eindhoven.
De bronzen plaquette in de “oude” reizigerstunnel van het station in Eindhoven is aangebracht ter nagedachtenis aan 15 Eindhovense personeelsleden van de NS, die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen.

Ter nagedachtenis aan hen die vielen 1940 - 1945

Op zoek naar de treinwagon 

Willem Jan Jonker rangeert de wagon achter het slachthuis aan de Celebestraat en de rails en wagon worden gesaboteerd. De Duitse bezetter ontdekt de "ondergedoken wagon" echter toch en herstelt de ontstane schade. De beide mannen gaan op zoek richting Helmond naar de "rooftrein". Vanwege zijn handicap springt Maarten bij Willem, nog in NS-uniform, achterop een tandem en gaat achter de rooftrein aan.

Toen bleek dat de trein zich niet in Helmond bevond, zijn ze langs het spoor verder gefietst naar het oosten. Ten tijde van deze actie heeft het verzet bij Horst-America getracht het spoor op te blazen, om zo verder transport onmogelijk te maken. Toen dit mislukte, waren de Duitsers in het gebied extra alert op mogelijke sabotage-acties.

Jonker en Reuchlin waren met de tandem uiteindelijk aangekomen bij Griendtsveen en werden bij een controlepost van de SD staande gehouden. Omdat Willem Jan Jonker zijn NS-uniform droeg, dachten de Duitsers dat hij en Maarten Reuchlin spionnen waren en arresteerden beide mannen.

Ontsnapt en weer gepakt

Ze worden opgesloten in het politiebureau in Venlo, maar Maarten weet op 13 oktober te ontsnappen omdat het politiebureau in Venlo door een bombardement van de RAF geraakt wordt. Hij laat echter zijn kunstarm in de cel achter, een verzuim dat hem uiteindelijk noodlottig wordt. Hij duikt onder in de beeldenfabriek Sint Jozef van A. Gödden aan de Emmastraat in Venlo, waar hij leden van de Ordedienst voor enige tijd instrueert en wijkt vervolgens uit naar een andere schuilplaats. Vanwege zijn opvallende signalement zijn de Duitsers hem echter al snel op het spoor gekomen. Op 13 november, een maand na zijn ontsnapping, wordt hij opnieuw gearresteerd. Een aantal Limburgse steden zijn pas later bevrijd, Venlo begin maart 1945. 

Medio november 1944 is Maarten Reuchlin met een nekschot door de beruchte Maastrichtse Sipo-medewerkers Nitsch (na de oorlog, niet ter dood veroordeeld) en Conrad gefusilleerd bij een bomtrechter op de Groote Heide (vliegveld Venlo) aan de Toeperweg. Over de fusillade datum zijn verschillende opvattingen:  waarschijnlijk is 17 november 1944 (Oorlogsgravenstichting, Dodenboek Venlo).  Willem Jan Jonker staat in het gemeentelijk register als overlijdensdatum 17 november 1944.

Jonkers naam staat op de bronzen plaquette in de oude reizigerstunnel van het Eindhovense station en het Monument voor Gevallen Spoorwegpersoneel in Utrecht.

In de verzetsheldenbuurt van Acht in Eindhoven is een straat aan Maarten opgedragen: Maarten Reuchlinlaan.
Ter ere van Willem is in deze Eindhovense wijk een laan naar hem vernoemd: Willem Jan Jonkerlaan.

Bronnen:
https://www.wo2slachtoffers.nl/bio/52034/Reuchlin-jhr-ir-Maarten.htm